Działalność upowszechnieniowa
Specyficzną formą działalności biblioteki, wspomagającą jej podstawowe funkcje, jest działalność propagatorska. Ma ona na celu pobudzanie aktywności czytelniczej, a tym samym rozwój czytelnictwa jako formy uczestnictwa kulturalnego w ogóle.
W ciągu 60-ciu lat istnienia Biblioteka współorganizowała i organizowała m. in.:
- obchody 700-lecia Żnina (1963),
- obchody 450 rocznicy urodzin Klemensa Janickiego (1966),
- obchody 200 rocznicy urodzin Jędrzeja Śniadeckiego (1968),
- obchody jubileuszu 50 lat działalności Biblioteki (1995) i wiele innych.
Ciekawą formą działalności propagatorskiej są wieczory autorskie. Wiele znanych postaci gościło w Bibliotece m. innymi Hanna Ożogowska (1969), Elżbieta Dzikowska (1979), Edward Stachura (1974), Małgorzata Musierowicz (1993), Maria Łopatkowa (1998) - autorka wielu książek poruszających trudną problematykę wychowawczą młodzieży. Krzysztof Petek, autor książek dla młodzieży (1998, 2003). Nieco innych charakter miało spotkanie z Wandą Chotomską (1998), był to występ kabaretu literackiego. W bardzo wesołej atmosferze dzieci poznały słynną autorkę książek i wierszy dla dzieci, wierszy, z którymi spotykają się nawet w podręcznikach szkolnych. Dużą popularnością cieszyły się spotkania z Martą Fox (2000), autorką powieści dla młodzieży. Były też wieczory z Gerardem Górnickim (2004) poruszającym w swojej twórczości m.in. tematykę Powstania Wielkopolskiego, Bronisławem Dostatnim (1999), Anną Onichimowską (1997) i Danutą Wawiłow (1996), piszącymi dla dzieci, i wiele innych.
Ucztą dla ducha są wieczory literackie, kontemplacja poezji i muzyki. Z ciekawszych, które odbyły się w Bibliotece wymienić należy: "Koncert poezji" w wykonaniu Teresy Wądzińskiej (1998), "Pastorałka i kolęda w obyczaj Polaków wpisana" (1999) oraz wieczór poetycki poświęcony Juliuszowi Słowackiemu (1999). Wiersze poety recytował Tadeusz Malak - aktor, reżyser, wykładowca PWST w Krakowie (wywodzący się ze Żnina).
Głównie z myślą o młodzieży szkół ponadgimnazjalnych organizowane były wykłady tematyczne z zakresu literatury. Na uwagę zasługują m. in.:
- prelekcja pod tytułem " Poezja współczesna - nobliści ", którą wygłosiła Marta Idzik (1996),
- cykl wykładów dla maturzystów będący skondensowaną i usystematyzowaną powtórką materiału z języka polskiego z zakresu szkoły ponadgimnazjalnej, mianowicie:
- " Epikureizm - katastrofizm - egzystencjalizm " - o wpływie filozofii na kształt epok i literaturę.
- " Nie dopracujemy się nigdy ani urody, ani cnoty polskiej, póki nie ośmielimy się oduczyć polskich grzechów " (W. Gombrowicz) - problemy narodowe w literaturze polskiej.
- " Nie ma ucieczki od historii i czasu, w którym żyjemy - jesteśmy zmuszeni do uczestnictwa " (E. Mounier) - literatura wobec problemów przełomu XX i XXI wieku.
- " Rozumieć dzieło, to stwarzać je w sobie na nowo " (A.France) - o umiejętności dostrzegania w dziełach literackich związku z wybranym tematem maturalnym.
- " W kółko kreci się wielu, tańczą nieliczni " (K.Wyka) - kilka rad na temat kompozycji eseju, w którym maturzysta może pochwalić się logiką myślenia i oczytaniem.
Organizowane są też prelekcje dla dzieci, choćby: "Moniuszko, Chopin - kto to taki?", "Autorzy naszych lektur", "Systemy znaków - wizualne i trwałe przedstawienie myśli" i wiele innych.
Z inicjatywy dyrektora biblioteki, w listopadzie 1998 r., rozpoczął działalność Klub Podróżnika. Zrzesza on (nieformalnie) osoby podróżujące po świecie oraz osoby zainteresowane tego rodzaju problematyką. Na co miesięcznych spotkaniach prezentowane są amatorskie filmy wideo dokumentujące wyprawy członków Klubu, zdjęcia oraz pamiątki. Wymieniane są uwagi i doświadczenia, prezentowane prenumerowane przez Bibliotekę czasopisma podróżnicze oraz przewodniki i albumy. Całość odbywa się w sympatycznej, "kawiarnianej" atmosferze. Patronat medialny nad Klubem objęła Gazeta Pomorska. Minęło 10 lat działalności Klubu, a spotkania są wciąż spontaniczne, entuzjastyczne i ciekawe. Bibliotece przybywa pamiątek (podróżniczych) i osób zainteresowanych jej działalnością.
Najpopularniejszą formą zajęć bibliotecznych są lekcje biblioteczne - wyrabiają umiejętność korzystania ze zbiorów bibliotecznych wnosząc jednocześnie inne wartości w zależności od proponowanej tematyki. W ciągu roku organizowanych jest ich od kilkunastu do kilkudziesięciu, a z ciekawszej tematyki należałoby wymienić: " Z ortografią na wesoło", " Kłopoty ze słowem staropolskim" , " Zwierzęta wszystkożerne", " Odzyskanie niepodległości przez Polskę". Organizowane są również typowe przysposobienia biblioteczne, spotkania omawiające zbiory regionalne oraz dorobek kulturalny regionu itp.
Inną formą propagującą działalność Biblioteki są wystawy. W okresie 60 lat istnienia tutejszej placówki zorganizowano ich wręcz niezliczoną ilość, były to wystawy okazjonalne, rocznicowe, tematyczne i inne, zawsze wnoszące sobą zarówno wartości estetyczne jak i wartości duchowe i informacyjne. Z ciekawszych wymienić należy : "Biblioteka w 40 - leciu" (1985), "Zrodzeni z tej ziemi" (1987) - przedstawiająca dorobek naukowy i literacki Żninian, "Ekslibrisy ludzi kultury" (1989), "Rękopisy i pamiątki współczesnych pisarzy polskich" (1986), "O gdym kiedy dożył tej pociechy żeby te książki zbłądziły pod strzechy" (1998) - w dwusetną rocznicę urodzin Adama Mickiewicza, "Przyszłość moja i moje będzie za grobem zwycięstwo" (1999) z okazji Roku Słowackiego, "Ojczyznę moją wszelkimi sposobami ratować..." (2000) - poświeconą 250 rocznicy urodzin Hugona Kołłątaja, "Życie nie daje nam tego co chcemy, ale co dla nas ma" (2000) - poświęcona twórczości Wł. Reymonta, "Dzieje drukarni i wydawnictw żnińskich" (1998), " Działka moje hobby" (wiosna 2004) zawierająca wskazówki dla działkowiczów i wiele innych.
Działalność upowszechnieniowa Biblioteki przyjmuje różnorodne formy. W roku 1999 zorganizowana została sesja historyczna (15.01.1999) z okazji 80 rocznicy wyzwolenia Żnina przez Powstańców Wielkopolskich. Prelekcje wygłosili: prof. dr hab. Antoni Czubiński (znany historyk), mgr Magda Bonowska (Instytut Etnologii i Antropologii Kultury w Poznaniu) oraz Leszek Gołębiewski (redaktor Gazety Pomorskiej). W roku 2006 zorganizowano konferencję popularnonaukową z okazji 250 rocznicy urodzin Jana Śniadeckiego z udziałem przedstawicieli Litwy (Wilna, Jaszun, Solecznik) oraz grona naukowców uniwersytetów krajowych.
Najwięcej imprez kierowanych jest do dzieci, celem pobudzenia w nich chęci i nawyku czytania, największa jest też ich różnorodność. Organizowane są konkursy literackie (np. "Jan Brzechwa i jego twórczość"), konkursy plastyczne (rzeźbienie w masie solnej, malowanie różnymi technikami, wykonywanie postaci bajkowych oraz ilustracji do książek itp.), zabawy słowno - muzyczne, turnieje gier literackich, seanse filmowe filmów video oraz wycieczki(do muzeów, skansenów, kina itp.). Nowością było zorganizowanie, w okresie wakacyjnym 2004 roku, pikniku pod hasłem "Raz na ludowo". Uczestniczył w nim zespół folklorystyczny "Pałuczanki" z Białożewina oraz twórcy ludowi (hafciarki, rzeźbiarz, twórczyni kwiatów bibułkowych). Były konkursy na najładniejszy wyrób ludowy, gości częstowano potrawami regionalnymi (kapustą z grochem, chlebem ze smalcem, drożdżowym ciastem). Impreza miała na celu przybliżenie dzieciom tradycji ludowych i propagowanie regionu. W roku 2006 zorganizowano kilkudniowe warsztaty dziennikarsko - survivalowe dla dzieci i młodzieży. Zajęcia prowadził Krzysztof Petek autor powieści sensacyjno - przygodowych.
Interesującą propozycją dla młodzieży są organizowane, w bibliotece, "Piątkowe spotkania kulturalne". Celem tych spotkań jest pomoc w samorealizacji młodych ludzi, wzbudzanie zainteresowania kulturą i jednoczesne przygotowanie do uczestnictwa w niej, kształcenie umiejętności poznawania piękna, wskazywanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu.